Wanneer is er een 'gebrek' bij aanneming van werk?

Er wordt een nieuwe vloer gelegd, een badkamer verbouwd of een nieuw terras aangelegd. De werkzaamheden zitten erop, maar dan zie je als klant een imperfectie. Een gat, een scheve lijn, uitstekende onderdelen, etc. Wanneer moet de uitvoerder van het werk een ‘fout’ herstellen, of zelfs een schadevergoeding betalen? Die vraag gaan we beantwoorden in deze blog.
Maar wanneer is er juridisch gezien nou echt sprake van een gebrek in het werk – en wanneer is het gewoon “jammer, maar het hoort erbij”?

Wat is dit voor soort overeenkomst?

Om de vraag te beantwoorden wanneer een consument recht heeft op herstel of schadevergoeding moeten we eerst kijken naar welke wettelijke regels van toepassing zijn.

Als je als consument een bedrijf/persoon inschakelt die voor jou een tastbaar iets gaat maken/repareren/slopen/etc. Dan is de kans groot dat het juridisch gezien gaat om een overeenkomst tot aanneming van werk (en de regels die daarvoor gelden). Een andere soort overeenkomst is een ‘overeenkomst van opdracht’. In plaats van een fysiek product wordt dan vaak een niet-fysiek product opgeleverd. Denk bijvoorbeeld aan advies van een jurist.

De wet geeft een vrij duidelijke definitie van aanneming van werk. In artikel 7:750 BW staat (kort samengevat) dat er sprake is van aanneming van werk als je iemand inschakelt om iets tastbaars te maken of te bouwen voor een afgesproken prijs. Het gaat dus niet om uren draaien of advies geven, maar om het opleveren van een concreet resultaat. De aannemer werkt daarbij niet in loondienst, maar als zelfstandige partij die verantwoordelijk is om dat eindproduct goed op te leveren

Denk aan:

het plaatsen van een dakkapel;
het bouwen van een huis of aanbouw;
schilderwerk, stucwerk, vloeren leggen, loodgieterswerk, etc.

Is het werk 'opgeleverd'?
Nu weten we dat de regels met betrekking tot aanneming van werk van toepassing zijn op situaties met een schilder, vloerenlegger, aannemer, stukadoor, etc.. Nu is de vraag wanneer je als consument recht op herstel of schadevergoeding.

Daarvoor nemen we de situatie dat de ‘aannemer’ het werk heeft ‘opgeleverd’. Dit is een belangrijk moment. Zó belangrijk dat we hier volgende week op terugkomen met een aparte blog.

Waarom is dit zo belangrijk? Als consument is dat hét moment om het werk te controleren. Ben je niet tevreden over bepaalde zaken, dan moet je dat aangeven op het moment van oplevering. Zijn bepaalde foutjes wél zichtbaar, maar heb je er niks over gezegd? Dan is de kans groot dat je de aannemer daar niet meer op aan kan spreken. Het gaat dan bijvoorbeeld om zichtbare krassen in het werk, hoogteverschillen, kleurverschillen, afwijking in patronen, etc..

Word je als consument ná oplevering geconfronteerd met fouten die je niet (gemakkelijk) had kunnen zien tijdens de oplevering? Denk aan lekkages van een dak, afbladderende verf, of fouten in de constructie. Dan is de kans groot dat je de aannemer hier wél op aan kan spreken. Dat kan alleen als er sprake is van een ‘gebrek’.

Wanneer is er sprake van een gebrek aan het werk?
De wet geeft geen één-op-één definitie van “gebrek”, maar uit rechtspraak en literatuur volgt in de kern het volgende. Er is sprake van een gebrek als het verrichte werk niet beantwoordt aan de aannemingsovereenkomst. Met andere woorden: het werk voldoet niet aan wat is afgesproken.

Dat kan op verschillende manieren:

A. Het werk voldoet niet aan de afspraken in de overeenkomst

Hebben jullie in de aannemingsovereenkomst (of in de offerte/tekening/bestek) duidelijke afspraken gemaakt over:

materiaal (bijv. hardhout vs. vuren);
afmetingen;
isolatiewaarden;
type dakbedekking;
kleur en afwerking?

Dan is het werk gebrekkig als de aannemer iets anders levert dan is afgesproken.

B. Het werk voldoet niet aan de eisen van goed en deugdelijk werk

Zelfs als er weinig is vastgelegd, mag je als opdrachtgever verwachten dat de aannemer zijn werk verricht als een “redelijk bekwaam en redelijk handelend vakman”.

Voorbeelden van gebreken:

een badkamer die na een paar maanden al lekt;
een vloer die niet vlak is gelegd;
stucwerk dat (deels) loslaat.

In dergelijke gevallen beantwoordt het werk ook niet aan de overeenkomst.

C. Het werk is niet geschikt voor het beoogde gebruik

Soms zit het gebrek vooral in het feit dat het resultaat niet bruikbaar is voor het doel waarvoor het is gemaakt, terwijl de aannemer dat doel kende. Bijvoorbeeld een vloer die kwetsbaar is, terwijl de klant juist een vloer wilde die haar 5 honden aankon. Ook dan voldoet het werk niet aan de aannemingsovereenkomst.

Is elk schoonheidsfoutje een gebrek?
Zoals gezegd is de aannemer in principe niet meer verantwoordelijk voor de ‘foutjes’ die de consument had moeten zien bij oplevering. Ook als het een gebrek is. Maar ook ‘foutjes’ die zich later pas openbaren, zijn niet altijd gebreken. Soms moet je als consument bepaalde imperfecties dulden. Denk hierbij aan verf of een gietvloer die iets anders opdroogt dan de consument verwachtte. Niet elk klein minpunt maakt het werk direct juridisch “gebrekkig”. De vraag is steeds:

Hoe ernstig is de afwijking?
Is het normaal bij dit soort werk?
Wat mocht je – als opdrachtgever – redelijkerwijs verwachten?

Scheurtjes in het stucwerk is bij nieuwbouw bijvoorbeeld gebruikelijk. Maar ook andere factoren spelen hierbij een rol. Als je een 'high-end' product voor een dure prijs koopt mag je meer afwerking verwachten dan van de klusjesman.

Wat kun je doen als je een gebrek vermoedt?
Denk je dat er sprake is van een gebrek in het opgeleverde werk? Dan is het vaak verstandig om:

Alles goed vast te leggen: maak foto’s, beschrijf wat er mis is en wanneer je het hebt ontdekt.
De aannemer schriftelijk aan te spreken: meld de gebreken bij de aannemer, het liefst schriftelijk. Is hij niet voornemens om er wat aan te doen? Dan kan je een formele ingebrekestelling versturen. Let op; deze moet wel voldoen aan de wettelijke vereisten.
Geen overhaaste stappen te zetten; ontbinden, zelf een andere aannemer inschakelen of schadevergoeding eisen, zonder de juiste volgorde te volgen, kan later tegen je werken.
Juridisch advies in te winnen: zeker bij grotere bedragen of bouwprojecten is het verstandig om de situatie te laten beoordelen door een jurist. Die kan met je meekijken of er juridisch sprake is van een gebrek, hoe sterk je staat en welke route het meest verstandig is.

Heb je een discussie met een aannemer over gebreken in het werk en wil je weten hoe sterk jouw positie is? Of ben je aannemer en wil je juist weten wat je verplichtingen zijn en hoe je discussies kan voorkomen (of beperken)?

Neem gerust contact op met Van der Drift – Legal Consultancy. Samen kijken we o.a. naar wat er is afgesproken, of er is opgeleverd en of er sprake is van een gebrek in het werk.